ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ

ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: Αναρτώ εδώ διαγωνίσματα, ένα για κάθε κεφάλαιο και ένα επαναληπτικό. Σας παρακαλώ ενημερώστε και τους υπόλοιπους να τα δουν. Επίσης σας παραθέτω διευθύνσεις όπου μπορείτε να βρείτε τα θέματα του Ο.Ε.Φ.Ε αλλά και τα παλιά θέματα των πανελληνίων εξετάσεων.
Ο.Ε.Φ.Ε ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΠΑΛΙΟΤΕΡΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ( εδώ μπορείτε ακόμη να βρείτε απαντήσεις στα θέματα πανελληνίων και θέματα για εξάσκηση σε όλα τα μαθήματα)

Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ – ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ(1 ΩΡΑΣ)

Α. ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 

Θέματα:

ΟΜΑΔΑ Α΄

Θεμα Α1

α. Να δώσετε με συντομία το περιεχόμενο των ακόλουθων εννοιών:

·        Αγροτική μεταρρύθμιση

·        Φεντερασιόν

·        Μέθοδος διακανονισμού «κλήριγκ»

(μονάδες 15)

β. Να προσδιορίσετε αν το περιεχόμενο των ακόλουθων προτάσεων είναι σωστό ή όχι, γράφοντας στο τετράδιό σας τη λέξη Σωστό ή Λάθος δίπλα στον αριθμό που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση.

1. Οι Έλληνες του εξωτερικού που αγόρασαν τα «τσιφλίκια» της Θεσσαλίας κατήργησαν το θεσμό των κολίγων.

2. Η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδος (ΓΣΕΕ) συμπεριέλαβε κλαδικά και τοπικά σωματεία.

3. Μετά τους Βαλκανικούς πολέμους η Ελλάδα ενσωμάτωσε αρκετές περιοχές επεκτείνοντας σημαντικά τα εδάφη της, αλλά οι περιοχές αυτές δεν ήταν εύκολο να καλλιεργηθούν.  

4. Με επέμβαση των συμμάχων το 1907 η χώρα ενοποιήθηκε υπό το Βενιζέλο.

5. Η αντίδραση του κρατικού μηχανισμού μετά τη Μικρασιατική καταστροφή υπήρξε ανεπαρκής σε σχέση με το μέγεθος του προβλήματος.

(μονάδες 10)

Θέμα Α2

α. Ποιες υπήρξαν οι συνέπειες της εκλογικής ήττας της φιλοσυμμαχικής κυβέρνησης του Βενιζέλου του 1920;

(μονάδες 15) 

β. Ποιοι ήταν οι λόγοι της ίδρυσης και ποια τα αποτελέσματα της δραστηριότητας της Τράπεζας της Ελλάδος;

(μονάδες 10)

ΟΜΑΔΑ Β΄

Θέμα Β1

Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις και τα στοιχεία του ακολούθου κειμένου να αναφέρετε τις συνθήκες εμφάνισης και ωρίμανσης του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα.

Κείμενο

Στις εκλογές του 1910 αναδείχθηκαν για πρώτη φορά σοσιαλιστές και αγροτιστές βουλευτές, σημειώνοντας την είσοδο στην Ελληνική Βουλή πολιτικών τάσεων που αναφέρονται ευθέως σε συγκεκριμένες κοινωνικές τάξεις. Οι σοσιαλιστές βουλευτές που εκλέγονται εκπροσωπούν περισσότερο κάποιες ασαφείς προσοσιαλιστικές τάσεις κι η εκλογή τους θα μείνει χωρίς συνέχεια. Οργανωμένη σοσιαλιστική παρουσία σε εκλογικό επίπεδο έχουμε από τις εκλογές του 1920 και εξής με το ΣΕΚΕ. Οι αγροτιστές πάλι (οι «Γεωργικοί» της Θεσσαλίας) είναι μια προαναγγελία ενός αγροτικού κόμματος, εάν και έχουν διατυπωθεί επιφυλάξεις ως προς αυτό.

    Ως την αρχή του αιώνα οι σοσιαλιστικές ιδέες είχαν πολύ μικρή απήχηση στην Ελλάδα. Επρόκειτο, άλλωστε για μια χώρα με οικονομικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά αρκετά διαφορετικά από εκείνα των βιομηχανικών κοινωνιών της Δυτικής Ευρώπης και της Βορείου Αμερικής. Η εμβρυακή κατάσταση της εργατικής τάξης, η μετανάστευση ως ανακουφιστική διέξοδος των οικονομικά ασθενέστερων, η κυριαρχία της Μεγάλης Ιδέας, ο πελατειακός χαρακτήρας των ελληνικών κομμάτων, ο οποίος διασπούσε τις ταξικές δομές και δεν επέτρεπε να αναπτυχθεί αντίστοιχη συνείδηση είναι λόγοι που εμπόδισαν τη διείσδυση σοσιαλιστικών ιδεών.

    Οπωσδήποτε τα χρόνια αυτά διαδίδονται όλο και περισσότερο οι σοσιαλιστικές ιδέες για την πάλη των τάξεων ως κατευθυντήρια αρχή πολιτικής, καθώς και την ανεξαρτησία του εργατικού κινήματος από τα αστικά πολιτικά κόμματα. Εκτός από το Σύνδεσμο των Εργατικών Τάξεων της Ελλάδος (ή Ελληνικό Σοσιαλιστικό Κόμμα) που είχε ιδρύσει ο Πλάτων Δρακούλης, το 1911 ιδρύεται από το Νικόλαο Γιαννιό το Σοσιαλιστικό Κέντρο Αθηνών και η νεολαία του, ο Σοσιαλιστικός Όμιλος της Ελληνικής Νεολαίας.

    Μετά το 1915, η τεράστια δυσπραγία της εργατικής τάξης, η πλημμελής εφαρμογή της βενιζελικής εργατικής νομοθεσίας, η επιπρόσθετη κακοδαιμονία λόγω των συνθηκών του πολέμου και η ολοένα και μεγαλύτερη διάδοση των σοσιαλιστικών ιδεών τείνουν να συνειδητοποιήσουν και ταυτόχρονα να ριζοσπαστικοποιήσουν την ελληνική εργατική τάξη.

    Το 1918 ιδρύεται στην Αθήνα το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα της Ελλάδος, με αποφασιστική ώθηση της κυβέρνησης Βενιζέλου (όπως άλλωστε και στην ίδρυση της ΓΣΕΕ τον ίδιο χρόνο), η οποία επιδίωκε να επιδείξει εκείνο το πρόσωπο στο διεθνή εργατικό και σοσιαλιστικό χώρο που θα επέτρεπε την ευμένεια απέναντι στα ελληνικά εθνικά ζητήματα. Το ΣΕΚΕ προσχώρησε στη Γ΄ Διεθνή το 1920 και αργότερα μετονομάστηκε σε Κομουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (Κ.Κ.Ε).

    Το ΣΕΚΕ ήταν το μόνο καθαρά εργατικό κόμμα στην Ελλάδα της εποχής, όπως και το ΚΚΕ στην επόμενη, του Μεσοπολέμου. Δε συγκέντρωσε όμως την πλειοψηφία της εργατικής τάξης, η οποία υποστήριξε αρχικά το κίνημα της Ανόρθωσης και την πολιτική του έκφραση, το Κόμμα των Φιλελευθέρων, ενώ αργότερα θα στραφεί στην αντιβενιζελική παράταξη που επαγγελόταν την ειρήνη (εκλογές του 1920). Σ΄ αυτές τις εκλογές πολλοί εργάτες θα ψηφίσουν το Σ.Ε.Κ.Ε.

 (μονάδες 25)

  

Θέμα Β2

Χρησιμοποιώντας τα δεδομένα του ακολούθου αποσπάσματος αλλά και τις ιστορικές γνώσεις να εξηγήσετε τους παράγοντες που ευνόησαν τη θετική οικονομική πορεία της Ελλάδας την περίοδο του μεσοπολέμου.

Κείμενο

Η περίοδος 1924 – 1932 χαρακτηρίζεται από τις δυσκολίες για την εγκατάσταση των προσφύγων και των ακτημόνων, αλλά και από τη συρροή κεφαλαίων από το εξωτερικό προς την Ελλάδα. Η επέκταση του κρατικού τομέα στην οικονομία και η εμπέδωση του κρατικού παρεμβατισμού στηρίζεται στο μεγαλύτερο μέρος της στη χρηματοδότηση από το εξωτερικό. Παράλληλα, η κινητοποίηση των εγχώριων παραγωγικών δομών και η εκβιομηχάνιση, που σημειώνονται κατά τα έτη 1923 – 1928 και 1932 – 1936, οφείλονται επίσης σε πολύ μεγάλο μέρος σε κεφάλαια που συρρέουν από το εξωτερικό. Η εισβολή των ξένων κεφαλαίων στη χώρα κατά την περίοδο αυτή είναι πολύ σημαντικότερη σε όγκο και σε έκταση από εκείνη που σημειώθηκε στην εποχή του Τρικούπη. Κατά το διάστημα της «τρελή δεκαετίας», που οδήγησε στην τρικουπική πτώχευση, το σύνολο των δανείων είχε φθάσει τα 640 εκατομμύρια χρυσά φράγκα. Κατά τη νεώτερη χρηματιστική περιπέτεια, της δεκαετίας 1922 – 1932, που οδήγησε στην πτώχευση του 1932, το σύνολο των δανείων που συνάφθηκαν από το εξωτερικό έφθασε τα 1022 εκατομμύρια χρυσά φράγκα.

    Παρόλες τις δικαιολογημένες επικρίσεις που είχαν ασκηθεί κατά των όρων συνάψεως των δανείων και γενικότερα της δανειακής πολιτικής του ελληνικού κράτους, θα πρέπει από μια άλλη πλευρά να αναγνωρισθεί ότι τα δάνεια αυτά, έστω και υπό δυσμενείς για την Ελλάδα όρους, λειτούργησαν αντικειμενικά, ώστε να κινητοποιήσουν τις εγχώριες παραγωγικές διαδικασίες και να ευνοήσουν έτσι την οικονομική ανάπτυξη της χώρας στο μεσοπόλεμο.

(μονάδες 25)

και τα αιτήματα του ρωσικού κόμματος δεν ικανοποιήθηκαν αυτό παρήκμασε.  

4. Η επανάσταση της 3^ης Σεπτεμβρίου 1943 έδρασε καταλυτικά στη διαμόρφωση των πολιτικών πραγμάτων.

5. Ο Κωλέττης υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής του κοινοβουλευτισμού.

(μονάδες 10)

 Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ – ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

                                               ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ (2 ΩΡΕΣ)

ΟΜΑΔΑ Α΄

Θεμα Α1

α. Να δώσετε με συντομία το περιεχόμενο των ακόλουθων εννοιών:

·        Πεδινοί

·        Ορεινοί 

·        Εθνικόν Κομιτάτον

(μονάδες 15)

β. Να προσδιορίσετε αν το περιεχόμενο των ακόλουθων προτάσεων είναι σωστό ή όχι, γράφοντας στο τετράδιό σας τη λέξη Σωστό ή Λάθος δίπλα στον αριθμό που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση.

1. Το Σύνταγμα του 1844 δεν κατοχύρωνε συνταγματικά το δικαίωμα του συνέρχεσθαι και συνεταιρίζεσθαι.

2. Με το Σύνταγμα του 1844 κατοχυρώθηκε χωρίς περιορισμούς το δικαίωμα της καθολικής ψηφοφορίας.

3. Αν και τα αιτήματα του ρωσικού κόμματος δεν ικανοποιήθηκαν αυτό παρήκμασε.  

4. Η επανάσταση της 3^ης Σεπτεμβρίου 1943 έδρασε καταλυτικά στη διαμόρφωση των πολιτικών πραγμάτων.

5. Ο Κωλέττης υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής του κοινοβουλευτισμού.

(μονάδες 10)

Θέμα Α2

α. Τι γνωρίζετε για τις βασιλικές εξουσίες, όπως αυτές καθορίστηκαν με το σύνταγμα του 1844;

(μονάδες 5) 

β. Να αναφέρετε τις ιστορικές σας γνώσεις για τη «νέα γενιά»;

(μονάδες 20)

ΟΜΑΔΑ Β΄

Θέμα Β1

Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις αλλά και τα στοιχεία του αποσπάσματος να περιγράψετε το πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα μετά την Επανάσταση της 3^ης Σεπτεμβρίου του 1843  και παράλληλα να προσδιορίσετε τους λόγους που συντέλεσαν στην εκλογή του Ι. Κωλέττη.

Κείμενο

Στις 15 Σεπτεμβρίου του 1843 σχηματίστηκε κυβέρνηση από πρωτεργάτες του κινήματος της 3^ης Σεπτεμβρίου. Στις 20 Νοεμβρίου ξεκίνησε τις εργασίες της η Εθνοσυνέλευση, οι οποίες διήρκεσαν έως τις 18 Μαρτίου. Δύο μέρες αργότερα δημοσιεύθηκε στην «Εφημερίδα της Κυβερνήσεως» το πρώτο Σύνταγμα του ελληνικού κράτους. Στη συνέχεια προκηρύχθηκαν εκλογές και διορίστηκε υπηρεσιακή κυβέρνηση υπό τον Αλ. Μαυροκορδάτο για να τις διεξαγάγει. Σύμφωνα με την προκήρυξη οι εκλογές θα διαρκούσαν οκτώ ημέρες, δεν καθοριζόταν όμως αν θα γίνονταν ταυτόχρονα σε όλη την επικράτεια. Έτσι, στις περισσότερες περιοχές η εκλογική διαδικασία διεξήχθη το Μάιο και τον Ιούνιο. Στην Αθήνα ωστόσο καθώς και σε πολλές επαρχίες οι εκλογές έγιναν στα τέλη Ιουλίου και στις αρχές Αυγούστου, εξαιτίας αλλεπάλληλων αναβολών. Σε ορισμένες περιοχές μάλιστα οι εκλογές έγιναν το Σεπτέμβριο.

    Οι πρώτες αυτές εκλογές, που κράτησαν περισσότερο από τέσσερις μήνες, σημαδεύτηκαν από εκτεταμένη χρήση βίας, ιδίως από την πλευρά της «γαλλορωσικής» αντιπολίτευσης. Τόσο κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου όσο και μεσούσης της εκλογικής διαδικασίας σημειώθηκαν ταραχές στην Αθήνα και εξεγέρσεις στην ύπαιθρο. Σημαντικότερη ήταν η εξέγερση στην Ακαρνανία με υποκινητή τον Θεοδωράκη Γρίβα (γόνος οικογενείας αρματωλών, οπλαρχηγός στην Επανάσταση και φιλικά προσκείμενος στον Ι. Κωλέττη ), η οποία εκδηλώθηκε τον Απρίλιο. Ένα μήνα αργότερα ένοπλες συγκρούσεις σημειώθηκαν στη Μάνη μεταξύ των παραδοσιακά αντιπαρατιθέμενων οικογενειών του Τζανετάκη και των Μαυρομιχαλαίων. Αυτό το αρνητικό για την κυβέρνηση κλίμα οδήγησε τον Αλ. Μαυροκορδάτο σε παραίτηση. Στη θέση του τοποθετήθηκε ο Ι. Κωλέττης, που καταλαμβάνοντας ταυτόχρονα και το χαρτοφυλάκιο των Εσωτερικών, πέτυχε να μεθοδεύσει υπέρ του τα υπόλοιπα εκλογικά αποτελέσματα. Ταυτόχρονα, προχώρησε σε εκτεταμένη ακύρωση αποτελεσμάτων σε περιοχές που είχαν εκλεγεί υποψήφιοι προσκείμενοι στον Αλ. Μαυροκορδάτο. Υπολογίζεται ότι με τον τρόπο αυτό μειώθηκε κατά 4/5 η πραγματική δύναμη των μαυροκορδατικών στη βουλή. Έτσι, χάρις στην εκτεταμένη νοθεία, τη χρήση βίας και την ακύρωση αποτελεσμάτων, ο Ι. Κωλέττης εξασφάλισε κοινοβουλευτική πλειοψηφία στη νέα βουλή, θέτοντας τις βάσεις της κυριαρχίας του για την επόμενη τριετία.

(μονάδες 25)

Θέμα Β2

Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και το άρθρο του Χαρίλαου Τρικούπη να αναλύσετε το πρόβλημα της κοινοβουλευτικής ζωής που θίγεται.

Κείμενο

«Αφ’ ότου κατά το 1868 εγκαθιδρύθη η αρχή των κυβερνήσεων της μειοψηφίας, παν νέον βήμα της εξουσίας μαρτυρεί περί του σκοπού εις τον οποίον αυτή αποβλέπει. Αψευδής δε απόδειξις του διενεργουμένου σχεδίου και αι προσφάτως διεξαχθείσαι βουλευτικαί εκλογαί... Καλούνται εις την εξουσίαν κυβερνήσεις αποκρουόμεναι παρά της πλειοψηφίας του Έθνους, χορηγείται εις αυτάς η διάλυσις της Βουλής και συνάμα παν μέσον επηρεσμού των συνειδήσεων του λαού και νοθεύσεως των εκλογών και λέγομεν ύστερον ότι πταίει ο λαός δια την τοιαύτην κατάστασιν».

 (μονάδες 25)

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ

ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ (3 ΩΡΕΣ)

ΟΜΑΔΑ Α

ΘΕΜΑ Α1

Α.1.1 Να προσδιορίσετε αν το περιεχόμενο των ακόλουθων προτάσεων είναι σωστό ή όχι.

1 .Κατα τον πρώτο διωγμό το οικουμενικό πατριαρχείο κήρυξε την ορθόδοξη εκκλησία σε διωγμό και ανέστειλε τη λειτουργία των εκκλησιών και των σχολείων.

2.Οι άνδρες 20-45 ετών στελέχωσαν τα τάγματα εργασίας

3.Ο Ελληνικός στρατός αττοβιβάστικε στη Σμύρνη τον ιούλιο του 1920.

4.Το Νοέμβριο του 1922 το κόμμα των φιλελευθέρων ηπήθηκε στις εκλογές.

5.Η αστική αποκατάσταση των προσφύγων περιελάμβανε πρόνοια για εύρεση εργασίας.

Α.1.2 Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων.

-  Αμειψισπορά

-  Υπηρεσίσ παλιννοστήσεως και περιθάλψεως.
-Μεικτή επιτροπή (1923)

Α.1.3 Νατοποθετήσετε σε χρονολογική σειρά ταπαρακάτω γεγονότα.

1.       ιδρυση υπουργείου περιθάλψεως.

2.   Υπηρεσία παλιννοστήσεως και περιθάλψεως

3.   Ανώτατην διεύθυνσιν περιθάλψεως.

4.   Υπουργείο πρόνοιας και αντιλήψεως

5.   Ταμείο περιθάλψεως προσφύγων.

6.   Γενική διεύθυνση ανταλλαγής πληθυσμών.

ΘΕΛΛΑΑ2

Α.2.1 « Η συμφωνία   αυτή για την ανταλλαγή πληθυσμών διέφερε από τις προηγούμενες » Να ερμηνεύσετε τη φράση και να αναφερθείτε στις σχετικές με αυτήν αντιδράσεις των προσφύγων.

Α.2.2 Ποιοι ήταν οι εμπλεκόμενοι φορείς κατά τη φάση της εκτίμησης των περιουσιών των ανταλλαξίμων και πως αυτοί διαχειρίστηκαν το ζήτημα ?

  

  

ΟΜΑΔΑ  Β

Β1  Χρησιμοποιώντας σχετικές  πληροφορίες από το  παρακάτω κείμενο  και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις να  ερμηνεύσετε  την απόφαση της  ελληνικής κυβέρνησης να επιμείνει  ιδιαίτερα   στην αγροτική     αποκατάσταση των  προσφύγων

Κατά τα έτη 1922-1938 απαλλοτριώθηκαν συνολικά 1.724 μεγάλα αγροκτήματα με συνολική έκταση 12 εκ. στρέμματα, τα οποία διανεμήθηκαν σε 130.000 οικογένειες γηγενών καλλιεργητών... Παράλληλα σε 143.591 οικογένειες προσφύγων διατέθηκαν 8,3 εκ. στρέμματα... Οι δομές της νέας ελληνικής γεωργίας χαρακτηρίζονται από τη γενική τάση προς την αυτοκαλλιέργεια και συνεπώς την εξάλειψη των ποικίλων έμμεσων τρόπων για την αξιοποίηση του εδάφους. Στα 1930 80% των αγροτικών επιχειρήσεων διέθεταν κάτω από 100 στρέμματα η καθεμιά, 86% κάτω από 50 στρέμματα και 73% λιγότερο από 30 στρέμματα.

Ιστορία του Ελληνικού Εθνους, Εκδοτική Αθηνών, τ ΙΕ’, σελ. 332

Β2  Χρησιμοποιώντας σχετικές  πληροφορίες από το  παρακάτω κείμενο  και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις να αναφερθείτε στη συμβολή  των  προσφύγων στην  Ελληνική οικονομία. 

1.   Παραγωγικός πληθυσμός προσφύγων κατά κλάδους οικονομικής δραστηριότητας

Κλάδοι	Παραγωγικός πληθυσμός προσφύγων			Απασχολούμενοι κατά τομείς στο σύ-νολο του παραγωγικού πληθυσμού
	Σύνολο	Άντρες	Γυναίκες
Γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία	255.111	158.490	96.621	50,6
Βιομηχανία, μεταλλεία, μεταφορές	134.233	97.967	36.266	26,6
Βιομηχανία	114.512	78.424	36.088	22,7
Πίστη, σ/γμα, εμπόριο	42.863	41.156	1.707	8,5
Προσωπικές υπηρεσίες, ελεύθερα επαγγέλματα, δημόσιες υπηρεσίες	31.790	19.456	12.334	6,3
Υπάλληλοι και εργάτες χωρίς άλλο προσδιορισμό	40.610	31.283	9.237	8,0
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ	619.119	426.776	192.253	100

(Πηγή: ΕΣΥΕ, απογραφή πληθυσμού)

ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ

( ΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ)

ΟΕΦΕ 2010(ΩΡΕΣ 3)

ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΟΜΑΔΑ   Α 

ΘΕΜΑ  Α 1 1

  Σε κάθε μια από τις ακόλουθες προτάσεις περιέχεται ένα (μόνον) λάθος. Να το υπογραμμίσετε και να συμπληρώσετε δίπλα το σωστό:

 1. Ο εντολοδόχος των μεγάλων Δυνάμεων πρίγκιπας Γεώργιος ανέλαβε τα καθήκοντά του στις 9/ 10/ 1898   …………………………………..

2. Με τον Οργανικό Νόμο του 1900 δόθηκε λύση σε ακανθώδη πολιτικά  ζητήματα   ……………………………………..

3. Στις 18 Μαρτίου 1901 ο Γεώργιος απέλυσε τον Ιωάννη  Σφακιανάκη από το αξίωμα του υπουργού.   ………………………………….

4. Στο τέλος του 1904 προκηρύχτηκαν εκλογές για την ανάδειξη 94 βουλευτών.   ………………………………………

5. Οι επαναστάτες αιφνιδίασαν τον Ηγεμόνα και κήρυξαν την επανάσταση (του Θερίσου) στις 14 Μαρτίου 1905.   ……………………………………………..

6. Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Χαρίλαος Τρικούπης κάλεσε στις 12 Μαρτίου  τους αντιπροσώπους του αθηναϊκού τύπου και προέβη σε σκληρές δηλώσεις κατά του Βενιζέλου.   …………………………………………………

7. Ο βασιλιάς της Ελλάδας Γεώργιος Α ΄  υπέδειξε ως νέο Ύπατο Αρμοστή τον Ανδρέα Ζαΐμη.   …………………………………………….

8. Όταν υψώθηκε στο φρούριο της Σούδας η Ελληνική σημαία οι μεγάλες δυνάμεις απαίτησαν αμέσως την υποστολή της.   …………………………………………….

9.Ο Βενιζέλος απέστειλε στην Κρήτη ως διοικητή το φίλο του Ίωνα Δραγούμη.   ………………………………………………………………

10. Στις 14 Φεβρουαρίου 1913 αφαιρέθηκαν από το φρούριο της Σούδας οι σημαίες των Μ. Δυνάμεων και της Ρωσίας.   ………………………………………………..

                                                                                                       ( Μον. 10 )

 ΘΕΜΑ Α12

‘’Προσωρινή κυβέρνησις της Κρήτης ’’  : Σύντομος ορισμός

 ¨Πολιτοφυλακή της Κρήτης¨ : Σύντομος ορισμός

                                                                                                       ( Μον. 10 )

 ΘΕΜΑ Α21

Η ρύθμιση του εκκλησιαστικού ζητήματος από την πρώτη κυβέρνηση της Κρητικής πολιτείας                                                               (Μον.15 )

 ΘΕΜΑ Α22

 Να στηρίξετε τη φράση του βιβλίου σας: Ο Πρίγκιπας ( θορυβημένος από την ταχύτατη επέκταση της επανάστασης του Θερίσου ) προχώρησε στη λήψη σπασμωδικών μέτρων.

                                                                                                          ( Μον. 15 )

ΟΜΑΔΑ Β

 Β1

Με βάση τα κείμενα που ακολουθούν και τις ιστορικές σας γνώσεις να παρουσιάσετε  τα αιτήματα των επαναστατών στο Θέρισο (1905 ).

 Κείμενο 1

Το διάγγελμα που επιστράτευσε τις αντιπολιτευτικές δυνάμεις της Κρήτης στις τάξεις του Θερίσου κυκλοφόρησε στις 10 Μαρτίου του 1905:«[…] Αι ελπίδες μας περί ενώ­σεως διεψεύσθησαν και οι μακροί και αιματηροί του παρελθόντος εθνικοί των Κρη­τών αγώνες περιωρίσθησαν εις την ίδρυσιν μιας αρμοστείας, ήτις υπό τον τύπον της προσωρινότητος τείνει να καταστή διαρκής. […] Καλούμεν όθεν πάντας […] όπως σπεύσωσι να ενθαρρύνωσιν ημάς […] καταλύοντες την προσωρινήν ταύτην αρμοστείαν, την απομακρύνουσαν ημάς του επιδιωκομένου σκοπού και ανακηρύσσοντες ως άρχοντα […] την Α,Μ. Γεώργιον τον Α’».

 [Α. Μακράκη, Ελευθέριος Βενιζέλος (1864-1910), Η διάπλαση ενός εθνικού ηγέτη, εκδ. ΜΙΕΤ.Αθήνα 1992, σελ. 407-408]

 Κείμενο 2

Το κύριο αίτημα των επαναστατών τον Θερίσου ήταν η ένωση της Κρήτης μα την Ελλάδα. Πράγματι η αποτυχία της εξαετούς εξωτερικής πολιτικής του πρίγκιπα Γεωργίου, Υπάτου Αρμοστή της Κρήτης, είχε προκαλέσει εσωτερική δυσαρέσκεια στο νησί και είχε δώσει την ευκαιρία στην αντίπαλη πολιτική παράταξη, που είχε ήδη συ­γκροτηθεί κατά την περίοδο 1901-1905 υπό την ηγεσία του Ελευθερίου Βενιζέλου, να επιδιώξει νέες πρωτοβουλίες, ανεξάρτητες από τους χειρισμούς και την πολιτική τον πρίγκιπα.

Το γεγονός ότι η ένωση δεν ήταν άμεσα εφικτή φαίνεται να ήταν εξαρχής κοινή συνεί­δηση. Γι’ αυτό κάποιοι ιστορικοί θεωρούν ότι δεν ήταν καν στους πρωτεύοντες στό­χους του Ελευθερίου Βενιζέλου.

Η άποψη όμως αυτή δεν φαίνεται να επιβεβαιώνεται από τα πράγματα, αν λάβουμε υπόψη ότι αρκετό καιρό πριν ο ίδιος διαβεβαίωνε πως μόνο με την πίεση κάποιου το­πικού πραξικοπήματος θα μπορούσε να καμφθεί η εμμονή των Μεγάλων Δυνάμεων στην τακτική της παράτασης και διαιώνισης του καθεστώτος της κρητικής αυτονο­μίας. Είχε, μάλιστα, διαβλέψει ότι η μαζική υποστήριξη μιας τέτοιας κινητοποίησης από μέρους τον κρητικού λαού θα μπορούσε να είναι ο πιο αποφασιστικός παράγοντας επιτυχίας του εγχειρήματος, με το δεδομένο ότι οι τοπικές στρατιωτικές δυνάμεις ήταν ανεπαρκείς για ευρύτατη σύγκρουση και ακόμη ότι οι μεγάλες Δυνάμεις δε θα ήθελαν για κανένα λόγο να εμπλακούν σε πόλεμο με τους Κρητικούς…

 [ Σ. Αλιγαζάκη, Θέρισο 1905, εκδ. Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών « Ελευθέριος Βενιζέλος », Χανιά 2003, σελ.                         (Μον.25 )

 Β2

Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και τα παραθέματα που ακολουθούν να αιτιολογήσετε τη στάση του Βενιζέλου απέναντι στην πρόθεση των Κρητών βουλευτών να λάβουν μέρος στις εργασίες της Ελληνικής Βουλής

 Κείμενο 1

 «Της Ελλάδος μη αποδεχθείσης εισέτι το Κρητικόν κήρυγμα της ενώσεως η Κρήτη, ούτε από απόψεως εσωτερικού δημοσίου δικαίου πολύ δε ολιγώτερον από απόψεως διε­θνούς δικαίου, δύναται να θεωρηθή αποτελούσα μέρος της Ελληνικής Επικρατείας, ώστε να δικαιούται ν’ αντιπροσωπεύηται κατά το Σύνταγμα εν τω εν Αθήναις Βουλευτηρίω […] Η Κυβέρνησις είναι αδύνατον να δεχθή όπως προεδρεύσουν οι αναφερόμε­νοι μετά. των νομίμων αντιπροσώπων τον Ελληνικού λαού, υπομιμνήσκει δ’ ότι απόπει­ρα τυχόν αυτών, όπως βιαίως πραγματοποιήσωσι τους σκοπούς των, θ’ απετέλει έγκλη­μα κατά της εν Ελλάδι καθεστηκυίας τάξεως, την οποία έχει η κνβέρνησις καθήκον να προασπίσει και αν ακόμη ευρεθή εις την λυπηροτάτην ανάγκην να χρησιμοποίηση προς τούτο την ένοπλον δύναμιν. Η κυβέρνησις άλλως τε ελπίζει ότι οι Κρήτες αντιπρόσωποι δεν θα φθάσουν να ωθήσουν τα πράγματα μέχρι τοιαύτης ακρότητος και ότι ο εγνωσμένος αυτών πατριωτισμός θα τους ανάγει εις την αναγνώρισιν ότι ο επιδιωκόμενος υπ’ αυτών Εθνικός σκοπός ήκιστα δύναται να υπηρετηθή διά προκλήσεως εσωτερικών αταξιών και ανωμαλιών».

 [Κ Σβολόπσυλος, Ιστορία τον Ελληνικού Έθνους, τόμος ΙΔ’, Εκδοτική Αθηνών,Αθήνα 1977. σελ. 284]

 Κείμενο 2

 Η συνείδηση της ανεπάρκειας των προϋποθέσεων οι οποίες θα ήταν δυνατόν να επιτρέψουν την αποτελεσματική διεκδίκηση των εθνικών δικαίων στο στρατιωτικό ή το διπλωματικό πεδίο ενίσχυσε τον Ελευθέριο Βενιζέλο στην απόφαση να καλλιεργήσει κλίμα υφέσεως στις σχέσεις τον με τους βαλκανικούς γείτονες και, ιδίως, την Τουρκία. Ο νέος Έλληνας πρωθυπουργός επιδίωκε, πράγματι, από το ένα μέρος να αποφύγει μια άκαιρη και ίσως μοιραία περιπέτεια και από το άλλο να κερδίσει πολύτιμο χρόνο στην προσπάθεια για την ενίσχυση του ένοπλου δυναμικού της χώρας. Η άμεση συνειδητοποίηση της γενικότερης αυτής αναγκαιότητας εξηγεί τη συγκρατημένη και μετριοπαθή στάση του απέναντι στην επικυρίαρχη Τουρκία, στα τελευταία ιδίως χρόνια της πολιτείας του στην Κρήτη. Θα ήταν ακόμη δυνατόν να υποστηριχθεί ότι, ευθύς μετά τον Ιούλιο του 1908, είχε προσωρινά τουλάχιστον συμμεριστεί τις τολμηρές ελπίδες ευρύτερων κύκλων του πανελληνίου για μια εποικοδομητική συνεργασία των δύο λαών στα πλαίσια του φιλελεύθερου συντάγματος που επαγγελλόταν η νεοτουρκική επανάσταση και, κατ’ επέκταση, στο επίπεδο των διακρατικών ελληνοτουρκικών σχέσεων. […] Άμεσα συναρτημένη με τη γενικότερη αυτή φροντίδα είναι δυνατόν να θεωρηθεί και η τακτική του Βενιζέλου στην αντιμετώπιση των ειδικότερων προβλημάτων της Κρητικής Πολιτείας.

 [Κ. Σβολόπουλος, Ιστορία τον Ελληνικού Έθνους, τόμος ΙΔ’, Εκδοτική Αθηνών,Αθήνα 1977, σελ. 280]                                                     (Μον.25 )

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΠΑΡΕΥΞΕΙΝΙΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ (1 ΩΡΑ)

ΘΕΜΑ Α

Α.1.1. Να προσδιορίσετε αν το περιεχόμενο των ακόλουθων προτάσεων είναι σωστό ή όχι, γράφοντας στο τετράδιό σας τη λέξη «Σωστό» ή «Λάθος» δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση:

Α. Η Τραπεζούντα μέχρι το 1899 έλεγχε το 40% του εμπορίου της Περσίας

Β. Το Φροντιστήριο Τραπεζούντας είχε ιδρύσει το 1682 ο δάσκαλος του Γένους Αδαμάντιος Κοραής

Γ. Οι Έλληνες της Σαμψούντας το 1912 έκαναν προσφορά στο ελληνικό ναυτικό 12.000 λιρών

Δ. Το πρώτο παγκόσμιο Παν-ποντιακό Συνέδριο οργανώθηκε στη Μασσαλία το 1918.

Ε. Το Μάρτιο του 1921 ο μητροπολίτης Αμάσειας Γερμανός πρότεινε στον υπουργό εξωτερικών Μπαλτατζή συνεργασία με τους Κούρδους και τους Αρμένιους.

Μονάδες 10

Α1.2. Να αιτιολογήσετε γιατί:

Α . Η συνεργασία Κεμάλ − Μπολσεβίκων λειτούργησε ως ταφόπετρα του Ποντιακού ζητήματος.

Β. Η μεθοδευμένη εξόντωση των Ελλήνων του Πόντου πρέπει να αναγνωρισθεί διεθνώς ως γενοκτονία

Μονάδες 50

ΘΕΜΑ Β

Συνθέτοντας τις ιστορικές σας γνώσεις με τα στοιχεία του παραθέματος να απαριθμίσετε στους λόγους στους οποίους οφείλεται η άνθηση των ελληνικών σχολείων στον Πόντο των αρχών του 20ου αιώνα

Η αυγή του 20ού αιώνα βρίσκει τον ελληνισμό του Πόντου κάτω από τις καλύτερες δυνατές προϋποθέσεις. Η οικονομική ανάπτυξη, η οποία αρχίζει ουσιαστικά από τα μέσα του 19ου αιώνα με την υπογραφή του Χάττ-ι-Χουμαγιούν, είναι εκρηκτική και τώρα τεράστιοι όγκοι προϊόντων μετακινούνται από και προς τις δύο κύριες πύλες εισόδου και εξόδου των προϊόντων του Πόντου, δηλαδή τα λιμάνια της Τραπεζούντας και Αμισού, και κυρίως της πρώτης, ενώ ο αμαξιτός δρόμος Τραπεζούντας - Ερζερούμ - Περσίας σφύζει από κίνηση, με πλήθος καραβανιών να μεταφέρουν τα προϊόντα της Ανατολής προς τη Δύση και το αντίστροφο, από και προς την ασιατική ενδοχώρα.

Η οικονομική αυτή ανάπτυξη συμβαδίζει, όπως είναι φυσικό, με μια τεράστιας έκτασης πολιτιστική ανάπτυξη. Ένας πραγματικός μορφωτικός οργασμός παρατηρείται σε όλη την έκταση του Πόντου, με την ίδρυση νέων συλλόγων - σωματείων ή την οργανωτική ανασυγκρότηση παλαιοτέρων, που κύρια κατεύθυνσή τους είναι η στήριξη των σχολείων, η ίδρυση νέων και γενικά η αναδιοργάνωση των δυνάμεων του ελληνισμού. Είναι χαρακτηριστικό ότι αυτή την εποχή σχεδόν κάθε χωριό και οικισμός του Πόντου έχει το σχολείο του, που οικοδομείται κατά κανόνα δίπλα στην εκκλησία, γεγονός που και από μόνο του προσδιορίζει βασικά στοιχεία της ιδεολογίας του ποντιακού ελληνισμού.

Η οικονομική και πολιτιστική αυτή ανάπτυξη απαιτεί την ύπαρξη στοιχειωδώς τουλάχιστον καταρτισμένου προσωπικού για να στελεχώσει τις υπό ραγδαία άνοδο - εμπορικές κυρίως - ελληνικές επιχειρήσεις, αλλά και τη διεύρυνση των περιθωρίων ανάπτυξης των πολιτιστικών και ιδεολογικών στοιχείων των ελληνικών κοινοτήτων της περιοχής. Το ρόλο αυτό αναλαμβάνουν να παίξουν - κατά τρόπο μάλιστα απολύτως επιτυχή – οι πολλές και αξιόλογες σχολικές μονάδες της περιοχής, με προεξάρχον το Φροντιστήριο Τραπεζούντας το οποίο αποτελεί πρότυπο και σε πολλές περιπτώσεις καθοδηγητή για τις ποντιακές κοινότητες. Οι πολύ μεγαλύτερες, όμως, ανάγκες εκπαίδευσης - οι οποίες τροφοδοτούνται από τις νέες λαμπρές προοπτικές της Τραπεζούντας και του Πόντου - σε σχέση με τα εκπαιδευτικά δεδομένα, επιβάλλουν τον επανασχεδιασμό του εκπαιδευτικού πλαισίου.

Ειδικά για την Τραπεζούντα, η υποδομή του Φροντιστηρίου αδυνατεί να απορροφήσει τη συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση για εκπαίδευση. Σχεδιάζεται η οικοδόμηση στη θάλασσα, δίπλα και δυτικά του μητροπολιτικού ναού του Αγίου Γρηγορίου, ενός νέου, μεγάλου τετραώροφου κτιρίου, του οποίου η θεμελίωση πραγματοποιείται το 1899 και τα εγκαίνια λειτουργίας το Σεπτέμβριο του 1902. Το κόστος κατασκευής του κτιρίου αυτού καλύπτεται εξ ολοκλήρου σχεδόν από τις εισφορές των Ποντίων Ελλήνων της Τραπεζούντας, της ευρύτερης περιοχής του Πόντου, αλλά και του εξωτερικού, κατά τρόπο μάλιστα εκπληκτικό: ο καθένας συνεισφέρει σύμφωνα με τις οικονομικές του δυνατότητες (αναλυτική σχετική αναφορά θα γίνει σε επόμενο

κεφάλαιο). Παράλληλα, σε κάθε πόλη, χωριό και οικισμό του Πόντου παρατηρείται ένας απίστευτος οργασμός οικοδόμησης νέων σχολείων. Η βιβλιογραφία αλλά και οι μαρτυρίες της εποχής βρίθουν αναφορών σχετικών με τις έντονες προσπάθειες των Ελλήνων του Πόντου για συνεχή ανάπτυξη των σχολείων τους, μέχρι τις παραμονές του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Οι

προσπάθειες αυτές στηρίζονται αποφασιστικά από πλούσιους Πόντιους ομογενείς του εξωτερικού αλλά και από μια σειρά φιλεκπαιδευτικών συλλόγων που, με μέλη επιφανή στελέχη των ελληνικών κοινοτήτων, ιδρύονται τόσο στην Τραπεζούντα, όσο και στην Κωνσταντινούπολη - όπου υπάρχει αξιόλογη ποντιακή κοινότητα -, αλλά και στις υπόλοιπες πόλεις και κωμοπόλεις του Πόντου.

Πηγή: ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΟΝΤΙΑΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ «ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΝΤΟΥ», ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 24

ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΑΝΤΩΝΗ Υ. ΠΑΥΛΙΔΗ ΤΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑΣ

Μονάδες 40

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ

 Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΙΣΤΟΡΙΑ  (3 ΩΡΕΣ)

ΠΡΩΤΗ ΟΜΑΔΑ

 Α1. Να δώσετε το περιεχόμενο των κάτωθι όρων: α) Θεοτοκικό κόμμα β) Προσωρινή Κυβέρνηση της Κρήτης γ) Υπηρεσία Ανοικοδομήσεως Ανατολικής Μακεδονίας             μονάδες 15 

Α2. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν με την ένδειξη Σωστό ή Λάθος.

 α) Προσφυγικά ρεύματα κατέφθασαν στην Ελλάδα το 19ο αιώνα από την Ανατολική Ρωμυλία εξαιτίας των βιαιοπραγιών κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα..

 β) Ταφόπετρα του Ποντιακού Ζητήματος αποτέλεσε η υπογραφή της συνθήκης φιλίας μεταξύ Κεμάλ και μπολσεβίκων. 

 γ) Στις εκλογές του 1879 υπήρχαν 24 τοπικά ψηφοδέλτια, ενώ σ’ εκείνες του 1885 μόλις 4.

 δ) Μεγάλος αριθμός προσφύγων της περιόδου 1914 – 1921 εγκαταστάθηκε στο ελληνικό κράτος στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.

 ε) Με τη Συνθήκη του Λονδίνου (1913) η Κρήτη προσαρτήθηκε στο ελληνικό κράτος.    μονάδες 10

 Β1. Να καταγράψετε τους φορείς που λειτούργησαν για την περίθαλψη των προσφύγων κατά το χρονικό διάστημα 1914– 1917(ως και την επικράτηση του Βενιζέλου στην Αθήνα) μονάδες 12 

 Β2. Να περιγράψετε τις συνθήκες κάτω από τις οποίες η κυβέρνηση Βενιζέλου προχώρησε στη λήψη του ιδιόμορφου δανείου του 1917 και να εξηγήσετε τον τρόπο λειτουργίας του δανείου.                                                                                                                                                μονάδες 13 

ΔΕΥΤΕΡΗ ΟΜΑΔΑ

 Γ1. Με βάση τα κείμενα που ακολουθούν και τις ιστορικές σας γνώσεις, να εξηγήσετε τις απόψεις του Ε. Βενιζέλου για την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα στα μέσα του 1910 (μονάδες 8) , να επισημάνετε τους στόχους και τις θέσεις των προγραμματικών του δηλώσεων (μονάδες 9) και να αναφερθείτε στο μεταρρυθμιστικό έργο της πρώτης πρωθυπουργίας του (μονάδες 8). 

1 ο Κείμενο Από το λόγο του Βενιζέλου στις 5-9-1910 στην πλατεία Συντάγματος

 « Συμπολίται , γνωρίζετε ποία υπήρξαν τα αίτια , τα οποία προεκάλεσαν την εξέγερσιν του Αυγούστου παρελθόντος έτους , επομένως δεν έχω ανάγκην να υπομνήσω αυτά εις υμάς δια μακρών… Αστική δικαιοσύνη εφαρμόζουσα προς ρύθμισιν των σχέσεων του συγχρόνου βίου νομοθεσίαν χρονολογουμένην από 15 και 20 αιώνων … Εμπορική νομοθεσία χρονολογουμένη από ενός αιώνος … Ποινική διαδικασία ήτις κινείται βραδύτατα … Δημοσία εκπαίδευσις , ήτις εκτρέφει δι’ ανεπαρκούς άλλως τε μορφώσεως τροφίμους του προϋπολογισμού ανικάνους δια κάθε άλλο πλουτοπαραγωγόν επάγγελμα. Εκκλησία περιοριζομένη εις ξηρούς τύπους … Σύστημα δημοτικόν στηριζόμενον επί δήμου , ο οποίος απέβη εις όργανον καταδυναστεύσεως εις τας χείρας των φατριών. Διοίκησις φατριάζουσα , διαιωνίζουσα και μετά την απελευθέρωσιν του Ελληνικού λαού από του ξενικού ζυγού την τυραννίαν , με μόνην την διαφοράν ότι , αύτη ασκείται ήδη εκ περιτροπής , οτέ μέν επί του ημίσεος , οτέ δε επί του ετέρου ημίσεος αυτού. Έλλειψις αγροτικής ασφαλείας. Αδιαφορία εντελής προς τας εργατικάς και αγροτικάς τάξεις. Ανικανότης προς παρασκευήν αναλόγου προς τους πόρους της χώρας αλλά φερεγγύου και ετοιμοπολέμου πάντοτε στρατιωτικής δυνάμεως… Η εκ των εκλογών της ογδόης Αυγούστου λαϊκή αντιπροσωπεία αποστολήν έχει όπως αναθεωρήση ωρισμένας διατάξεις του Συντάγματος. Αλλά θα παρεγνώριζέ τις προφανή αλήθειαν , εάν δεν ανεγνώριζε , ότι εύρυνσις του κύκλου των εργασιών αυτής , όπως αναθεωρηθώσι και άλλαι διατάξεις του Συντάγματος , μη θίγουσαι ούτε την μορφήν της Πολιτείας , ούτε την εξουσίαν ή το πρόσωπον του Βασιλέως , ούτε την τάξιν της διαδοχής, ανταποκρίνεται προς ισχυράν αξίωσιν της Κοινής Γνώμης…». Γιάννης Κορδάτος : Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας , Ε΄ , σ. 210 - 215

 2 ο κείμενο

 Από τον τρόπο που ο Βενιζέλος παρέθετε τα γενεσιουργά αίτια του πραξικοπήματος του 1909 και από τη βαθιά κρίση του κράτους προέκυπταν κυρίως ανάγκες προσαρμογής. Οπωσδήποτε πολλές μεταρρυθμίσεις θα ικανοποιούσαν τα συμφέροντα του επιχειρηματικού κόσμου, όπως κυρίως η μεταρρύθμιση του δικαίου, γιατί το εμπορικό δίκαιο προερχόταν από μια εποχή στην οποία δεν υπήρχαν ούτε ατμόπλοια ούτε σύγχρονες ασφαλιστικές εταιρείες ούτε ανώνυμες εταιρείες. Ο Βενιζέλος, όμως, επικρίνοντας το αναποτελεσματικό σύστημα δικαίου, τους πεπαλαιωμένους κανόνες δικαίου και την ελλιπή προστασία τον πολίτη από την αδικία, δεν ανταποκρινόταν μόνο στις προσδοκίες τον επιχειρηματικού κόσμου, αλλά εξέφραζε ταυτόχρονα τον κοσμάκη, που σε αντίθεση με τον τραπεζίτη ή τον επιχειρηματία ήταν απροστάτευτος απέναντι στα κακώς κείμενα, στη δικαιοσύνη. Το ίδιο ισχύει και για την πολεμική του κατά της ευνοιοκρατίας και της διαφθοράς στη διοίκηση. Γενικόλογα επισήμανε την έλλειψη σχεδίων στην οικονομική και δημοσιονομική πολιτική- συγκεκριμένα στράφηκε και κατά της αδιαφορίας για τις τύχες των εργατών και των αγροτών εν γένει, η οποία πα- ρήγε έναν ανταγωνισμό μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας, μεταξύ γαιοκτημόνων και ενοικιαστών γης, επικίνδυνο για το σύστημα. Οι συγκεκριμένες εξαγγελίες περιορίζονταν σε τεχνικές πλευρές (π.χ. επιστημονική εκμετάλλευση των δασών) και στη δημιουργία ασφαλιστικών οργανισμών για τις αγροτικές και δασοκομικές εκμεταλλεύσεις. Λέγοντας ότι το σχολείο εκπαίδευε πρωτίστως δημοσίους υπαλλήλους και δεν προετοίμαζε για άλλα «παραγωγικά επαγγέλματα, ο Βενιζέλος καταφέρθηκε πλαγίως κατά των πολιτικών ελίτ και της γραφειοκρατίας. Τέλος, στηλίτευσε την ανικανότητα των προηγούμενων κυβερνήσεων να δημιουργήσουν ετοιμοπόλεμες ένοπλες δυνάμεις και να αναπτύξουν και να εφαρμόσουν ένα σαφές σχέδιο «εθνικής πολιτικής». [Η. Gunnar , Τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα, 1821-1936, τόμος Β’, εκδ. ΜΙΕΤ, Αθήνα 2006, σελ. 780-781] μονάδες 25

Δ1. Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και τα στοιχεία που δίνουν τα ιστορικά παραθέματα να περιγράψετε τις καταπιέσεις που υπέστησαν οι Έλληνες της Μ. Ασίας και του Πόντου από τους Τούρκους τα έτη 1914-1918

 Κείμενο Α … Αφού ξεμπέρδεψαν με τους Αρμενίους ήρθε η σειρά των Ελλήνων… Εδώ εφαρμόστηκε άλλο σχέδιο, έμπνευση Γερμανών με εκτελεστές τους Τούρκους… Με τη δικαιολογία ότι χρειάζονταν τις περιοχές, όπου κατοικούσαν οι Έλληνες, για στρατιωτικούς λόγους, άρχισαν ομαδικά να εξορίζουν τον πληθυσμό από τις περιοχές του στα βάθη της Ασίας. Τους άνδρες τους είχαν συγκεντρώσει στα “αμελέ ταμπουρού”, δηλ. τάγματα εργασίας, που στην πραγματικότητα ήτανε τάγματα θανάτου, όπου κάτω από χιόνι και βροχή ή κάτω από λιοπύρι, χωρίς νερό και φαγητό έπρεπε να σπάνε πέτρες, για να φτιάξoυν δρόμους. Πολλοί δεν αντέχουν κι αφήνουν τα κόκαλά τους άθαφτα κι άκλαφτα, άλλοι λιποτακτούν απ’ όπου μπορούν, είτε από το στρατό είτε από τα τάγματα εργασίας… Το ίδιο συμβαίνει και στα χωριά και στις πόλεις, που δεν αντέχουν τον εξευτελισμό και καταφεύγουν στα βουνά αντάρτες… Οι σκοποί των ανταρτών στην αρχή ήταν η τιμωρία των Τούρκων και η προστασία των γυναικοπαίδων … Όμως και η ζωή στα βουνά είναι τρομερά δύσκολη και γεμάτη κινδύνους, αφού δε βρίσκουν εύκολα τροφή κι ακόμη πιο δύσκολη με τα όπλα και τα πυρομαχικά. Ζουν στο ύπαιθρο σε σπηλιές, μέσα στη βροχή και στο χιόνι και με δύσκολη και επικίνδυνη τη μεταξύ τους επικοινωνία και συνεννόηση. Κι’ όμως, πολλά καταφέρνουν και γράφουν λαμπρές σελίδες ηρωισμού και αυταπάρνησης τόσο στο Δυτικό Πόντο με παράδειγμα την Αμισό και την Πάφρα, όσο και στον Ανατολικό με τη Σάντα, το ηρωικό Σούλι του Πόντου. Αλλά εξίσου απάνθρωπες και φρικτές ήτανε και οι λευκές πορείες ή πορείες θανάτου. Ξεσήκωναν γέρους-γριές, ανήμπορους, γυναικόπαιδα, μέσα στο βαρύ χειμώνα της Ανατολής και τους οδηγούσαν στα βάθη με πορεία 100 και 200 χιλιομέτρων μέσα σε βροχή και σε χιόνι, χωρίς νερό, χωρίς φαγητό, χωρίς ρούχα. Έτσι, από τις κακουχίες και την εξάντληση πέθαιναν στους δρόμους. Στις πορείες θανάτου, μερικές φορές, οι γυναίκες ξέροντας τι τις περίμενε, όταν έφθαναν σε απόκρημνες πλαγιές που κάτω βούιζε το ποτάμι έπεφταν - σαν ένα άλλο Ζάλογγο ή Αραπίτσα- να πνιγούν, να σκοτωθούν, παρά να υποστούν την ατίμωση. Συγγραφέας: ΚΕΛΕΚΙΔΗΣ ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ

 Κείμενο Β Οι Έλληνες του Πόντου πριν το Γενικό Πόλεμο του 1914 ανέρχονταν σε 700.000 κατοίκους. Αριθμός που αναγνωρίσθηκε επίσημα από την κυβέρνηση του Κιαμήλ πασσά. Η στατιστική της Μαύρης Βίβλου, η οποία εκδόθηκε από το Κεντρικό Συμβούλιο του Πόντου στα 1922 αναφέρει: Οι σφαγέντες και οπωσδήποτε εξολοθρευθέντες ΄Ελληνες του Πόντου από το 1914 μέχρι το 1922 ανέρχονται εις τους εξής αριθμούς: Περιφέρεια Αμασείας 134.078 Περιφέρεια Ροδοπόλεως 17.479 Περιφέρεια Χαλδείας - Κερασούντας 64.582 Περιφέρεια Νεοκαισαρείας 27.216 Περιφέρεια Τραπεζούντας 38.435 Περιφέρεια Κολωνίας 21.448 Σύνολο 303.238 Μέχρι την Άνοιξη του 1924 το τραγικό μαρτυρολόγιο των Ποντίων περιέλαβε ακόμα 50.000 νεομάρτυρες στην πλειοψηφία τους γυναικόπαιδα. “Η εις ανθρώπινον υλικόν απώλεια των Ποντίων δύναται να υπολογισθεί από του Γενικού πολέμου μέχρι Μαρτίου 1924 εις τριακοσίους πεντήκοντα τρεις χιλιάδες φονευθέντας απαγχονισθέντας και αποθανόντας εκ πείνης, ασθενειών και κακουχιών.” “ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΓΕΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ” Γ. Κ. Βαλαβάνης

Μονάδες 25